AFAZJA.

• Drukuj
• E-mail

Szczegóły

AFAZJA

Afazja to schorzenie polegające na utracie zdolności mowy na skutek uszkodzenia mózgu. Najczęstszą przyczyną afazji jest udar mózgu lub wypadek komunikacyjny, ale mogą to być także nowotwory, procesy zapalne, procesy neurodegeneracyjne np. choroba Alzheimera, uszkodzenia mózgu w wyniku zatrucia toksynami. Afazja zaliczana jest do zaburzeń komunikacji językowej. Zaburzenie może dotyczyć różnych aspektów mowy – tworzenia, rozumienia oraz odtwarzania. Dlatego też objawy afazji różnią się u poszczególnych osób i zależą od kilku czynników – rodzaju uszkodzenia mózgu, dynamiki, etiologii choroby, ale także od rozległości uszkodzenia mózgu.

Jakie są rodzaje afazji?

W medycynie stosuje się kilka klasyfikacji afazji. Jedna z takich klasyfikacji dzieli afazję następująco:

• afazja ruchowa to utrata zdolności tworzenia mowy spontanicznej lub znaczne upośledzenie mówienia
• afazja czuciowa – występują zaburzenia rozumienia mowy, ale osoba chora wypowiada wiele słów, często niezrozumiałych, wstawia niewłaściwe słowa w zdaniach
• afazja mieszana, ruchowo-czuciowa – osoba chora ma problemy z mówieniem                     i rozumieniem mowy
• afazja nominalna (amnestyczna) – występują głównie problemy z nazywaniem           i odnajdywaniem słów
• afazja globalna, czyli całkowita utrata zdolności mówienia i rozumienia

W trakcie terapii, afazja może zmieniać charakter. Całkowita utrata mówienia i rozumienia przechodzi w afazję czuciową lub ruchową albo z afazji mieszanej w czuciową. Dlatego tak ważne jest, aby osoba z afazją była prawidłowo zdiagnozowana, leczona                               i rehabilitowana.

Afazja dziecięca

Przyczyny tego zaburzenia nadal nie są jednoznacznie stwierdzone, choć najczęściej przyjmuje się, że są one efektem uszkodzenia lub też niedokształcenia pewnych struktur mózgowych na skutek zaburzeń wrodzonych, urazów w okresie prenatalnym, urazów w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym oraz powstają w wyniku przebytych chorób.

W zależności od okresu pojawienia się uszkodzeń wyróżniamy afazję dziecięcą wrodzoną i afazję nabytą, w przypadku której uszkodzenia, często urazy mechaniczne głowy, pojawiają się nie wcześniej niż w 2. roku życia dziecka.

Kryterium kliniczne (objawowe)

Podstawą do rozpoznania przez logopedę, psychologa, z pomocą pedagoga n.m.               o typie afazji jest analiza przebiegu rozwoju badanego dziecka (w tym mowy) oraz wnikliwe badanie jego możliwości językowych w celu wskazania i opisu występujących w obszarze mowy i języka zaburzeń.
Istotne z punktu widzenia obu kryteriów informacje uzyskujemy, odnosząc się również do wyników badań przeprowadzonych przez lekarzy: neurologa, audiologa, foniatrę, innych specjalistów w celu wykluczenia chorób genetycznych.                                                                                                                                                         Droga ku diagnozie

Dzieci, u których podejrzewana jest afazja rozwojowa, powinny zostać poddane wielospecjalistycznej diagnozie. W pierwszej kolejności warto wykonać następujące badania, dzięki którym będzie można stwierdzić, czy zaburzenia w rozwoju mowy nie są wynikiem innych nieprawidłowości:
– Badanie audiologiczne w celu wykluczenia niedosłuchu, głuchoty jako podłoża braku rozwoju języka lub jego opóźnienia (najczęściej wykonywanymi badaniami             u dzieci są: tympanogram, otoemisja, ABR);
– Badanie neurologiczne oraz badanie EEG (w celu wykluczenia padaczki).               W przypadku prawidłowych wyników EEG specjaliści zazwyczaj nie widzą medycznych podstaw do zlecania dalszych badań neuroobrazowych mózgu (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa) ponieważ często nie uwidaczniają one ewentualnych mikrouszkodzeń.
– Inne badania w celu wykluczenia np. problemów z tarczycą, chorób metabolicznych czy też genetycznych.

Równolegle warto zgłosić się do Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej (PPP),           w której dziecko powinno zostać przebadane przez zespół specjalistów (psychologa, logopedę, pedagoga).

Wizyta w PPP jest istotna z dwóch powodów:
– specjaliści wypowiedzą się na temat ewentualnych nieprawidłowości w rozwoju dziecka. W przypadku gdy nie będą w stanie postawić diagnozy, wskażą kierunek, w jakim powinny być przeprowadzane dalsze badania i obserwacje. Warto też wspomnieć, że postawienie diagnozy afazji rozwojowej nie jest łatwe, dlatego rodzice muszą diagnozować u wielu lekarzy specjalistów dziecięcych, neurologa, audiologa, foniatry, innych specjalistów chorób metabolicznych i genetyków.

Bibliografia

Maruszewski S., 1974, Chory z afazją i jego usprawnianie,Nasza Księgarnia, Warszawa.

Panasiuk J., 2008, Standardy Postępowania logopedycznego w afazji[w:]

Logopedia.Standardy postępowania logopedycznego,

278. Grabias (red.), Polskie Towarzystwo Logopedyczne, Lublin, s. 255–278.Pąchalska M., 1999, Afazjologia, PWE, Warszawa–Kraków.Pąchalska M., 2005, Neuropsychologiczna diagnostyka afazji[w:]

Podstawy neurologo-pedii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska,

Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 750–845.Rosińczuk J., Błaut-Biernacka E., Kazimierska-Zając M., 2014, Rodzaje zaburzeń procesów poznawczych u pacjentów z poudarowymi uszkodzeniami mózgu, „Forum Logope-dyczne”, nr 22, s. 14–19.Seniów J.,

Afazja. Krótka charakterystyka objawów i terapii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, II klinika Neurologiczna, Warszawa, http://afasystem.com.pl/preview_product.php?id=7 (25.02.14).Szumska J., 1980, Metody rehabilitacji,

Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, War-szawa.Wnukowska K., 2013, ABC afazji, Harmonia, Gdańsk.